Today’s topic is a critical stage in developing a business mindset. Once you successfully navigate this stage, the foundation of your business mind becomes solid and resilient. Let me share an example.

When I was working at a company, one of my female colleagues was having marital disagreements and was advised to have a child. The idea was that despite their conflicts, the responsibility of a child would keep them together. If the reason for bringing a child into the world is not a genuine desire to be a parent, what kind of future would this child face?

Similarly, if you are starting a business because you are tired of your job, seeking financial stability, fulfilling someone else’s dream, or due to any reason other than a genuine love for business, it is time to rethink! A business that has not been started with a genuine desire will not have a strong foundation. 

Let’s consider an example from the world of cricket. We have seen that after earning significant income through endorsement, some cricketers’ career in cricket deteriorates, while some cricketers’ career continues to excel. What determines this fate? It is their passion for cricket! If their passion for money outweighs their passion for cricket, their performance will drop and so will their careers.

And similarly, if your passion for business is outweighed by any other reason, your business performance will drop. And the moment challenges arise—be it conflicts at home, inconsistent income, or unanticipated difficulties—you might feel like quitting and returning to a job.

However, if your business is rooted in genuine passion, you will persist through hardships and find ways to overcome them. The difference between upholding the business and giving up often boils down to this: Are you doing it out of passion, or is it merely a reaction to something else?

If you are considering entering the business world, ask yourself this critical question: Why do I want to start a business? Because if ‘what you are passionate about’ and ‘what you are earning from’ are different, then the foundation of your business is likely to be fragile.

आपल्या घरी कुणी पाहुणे आले की त्यांच्यासमोर आपण आपल्या मुलाचं एखाद्या गोष्टीसाठी मनापासून कौतुक करतो. त्यांना सांगतो की माझा मुलगा खूप छान उड्या मारतो. तो एका मिनिटांत २० उड्या अगदी सहज मारू शकतो. आपण मुलाला खरंच उडी मारून दाखवायला सांगतो. मुलगाही आनंदाने तयार होतो आणि उड्या मारून दाखवतो. मुलं इतक्या सहज असं काही करून दाखवायला तयार होतात कारण त्यांना हे पक्कं ठाऊक असतं की उड्या मारून दाखवल्यावर त्यांचं आणखी कौतुक होणार आहे.

आपल्या एखाद्या गोष्टीचं कौतुक होत आहे हे लक्षात आल्यावर मुलं ती गोष्ट पुन्हा पुन्हा करायला आनंदाने तयार असतात. मग आपल्या मुलाचं नेमकं कशासाठी कौतुक करायचं याचा विचार डोळसपणे करायलाच हवा!

आपलं मूल परीक्षेत पहिलं आलं किंवा पळण्याच्या शर्यतीत त्याला पहिला क्रमांक मिळाला तर त्यासाठी त्याने जे कष्ट घेतले, त्या कष्टांचं कौतुक करा. त्याच्या प्रयत्नांना दाद द्या. त्याला मिळालेला पहिला क्रमांक हा कौतुकाचा विषय नसावा तर त्या क्रमांकापर्यंत पोहोचताना त्याने जे सातत्याने प्रयत्न केले त्याचा विशेष उल्लेख करुन कौतुक करायला हवं.

उदाहरणार्थ, मुलगा जेव्हा त्याला खेळात मिळालेलं पारितोषिक दाखवतो तेव्हा ते पहाताना, तो रोज २ तास करत असलेला सराव आणि घरी आल्यावर अभ्यास-खेळ यांचा वेळेनुसार घातलेला योग्य मेळ या गोष्टींचा विशेष उल्लेख करुन, त्याच्या प्रयत्नांचे कौतुक करुन, त्या प्रयत्नांसाठी आपल्याकडून एखादं बक्षीस जरुर द्यावं. किंवा आपली मुलगी सजगतेने अभ्यास करते. परीक्षेच्या तयारीसाठी सर्वांबरोबर नात्यातील लग्नसमारंभाला न जाता घरी थांबून अभ्यास करते आणि परीक्षेत पहिल्या क्रमांकाने उत्तीर्ण होते तेव्हा तिने अभ्यासासाठी घेतलेले कष्ट, प्रसंगी बाजूला सारलेली मजा या तिच्या प्रयत्नांचे जरुर कौतुक करा.

परीक्षेत पहिला क्रमांक आला तर मी तुला बक्षीस देईन असं सांगितलं तर काही दिवसांनी मुलांना अशी भीती वाटू शकते की माझा पहिला क्रमांक आला नाही तर मला आई-बाबा बक्षीस देणार नाहीत का? त्यांचे माझ्यावरचे प्रेम कमी होईल का? अशी भीती मुलांना वाटायला नको. यासाठीच अव्वल क्रमांक नाही तर तिथे जाण्यापर्यंतचे प्रयत्नच महत्त्वाचे आहेत हे मुलांच्या मनावर ठसू द्या. त्यामुळे त्यांचं लक्ष हे प्रथम क्रमांकावर न राहता प्रयत्नांवर एकाग्र होईल. प्रयत्नांच्या पाठोपाठ प्रथम क्रमांक आपसूकच येतो हे त्यांच्या लक्षात येईल. आणि त्याबरोबरच त्यांना हे कळेल की काही कारणाने मला पहिला क्रमांक नाही मिळाला तरीही माझ्या पालकांचं माझ्यावरचं प्रेम तसूभरही कमी होणार नाही!     

Have you wondered about a businessperson’s mind? You will be surprised to know this, but their primary thought is ‘dissatisfaction’! Dissatisfaction with the current resources, the degree of freedom or local conditions. What does this mean?

First, dissatisfaction with the current resources. In this case, people think, “If I am getting an ‘x’ salary from my company, it means the company must be earning more money. If they earn so much money because I work there, shouldn’t I get that much money, too?” This thought leads them towards business and the important thing is that they are ready to pay the cost of their decision, too! This cost could be thinking about their work 24 by 7 or managing a business and job together for a few months.

Second, dissatisfaction with the degree of freedom. Suppose a person has been working for 40 years, but if he wants to spend some time with his family, he has to apply for a leave and get his boss’s approval. If the boss doesn’t approve his leave, he starts thinking, “Should I not have some freedom about my work? Can’t I get some time to pursue my hobbies?” Dissatisfaction comes from “I want this, but I can’t get it!” Again, the important thing is that they are ready to pay the necessary cost to get the freedom they want.

Third, dissatisfaction with the local conditions. For example, there is heavy traffic and a person can’t get a rickshaw to travel. “I must get a rickshaw when I want.” This feeling led to the creation of the app, which you can now use to book a rickshaw. When you are dissatisfied with the conditions you are locally facing and are ready to pay the cost to find solutions for those conditions, you are developing a businessperson’s mindset!

If you plan to start a business, just check with yourself – “Do I adjust to the thing that is bothering me or do I find a solution?” Check how you react to the dissatisfaction. Do you take it casually? Or do you find a solution because you can’t tolerate it? If you try to find a solution and are ready to pay the costs associated with getting that solution implemented as well, then you are developing the mindset of a businessperson for sure!

फक्त मुलांच्या पालकांसाठीच नाही तर शाळेत मुलांचं संगोपन करणाऱ्या शिक्षकांसाठीसुद्धा ‘पालकत्व’ (parenting) हा एक महत्वाचा विषय आहे.  मुलांचे पालन-पोषण करताना आपण एक प्रश्न कायम स्वतःला विचारायला हवा. तो म्हणजे – ‘मी माझ्या मुलांसाठी ज्या गोष्टी विकत घेतो आहे किंवा त्यांना जे अनुभव मिळावेत यासाठी प्रयत्न करतोय, त्या वस्तू आणि अनुभव माझ्या मुलांसाठी खरोखर योग्य आहेत की लहानपणी मला या गोष्टी आणि अनुभव मिळाले नाहीत म्हणून मी माझ्या मुलांसाठी या वस्तू विकत घेतोय किंवा त्यांना हे अनुभव मिळावेत म्हणून प्रयत्न करतोय?’

जर मुलांचे संगोपन करतानाचा आपला driving force ‘माझ्या लहानपणी मला जे जे नाही मिळालं, ते ते सगळं माझ्या मुलांना मिळायला हवं’ या brokenness मधून येत असेल, तर ही परिस्थिती चिंताजनक आहे! कारण काय होतं, पालक जेव्हा आपल्या मुलांना त्यांना लहानपणी न मिळालेल्या गोष्टी किंवा अनुभव सहजपणे उपलब्ध करुन देतात, तेव्हा त्या गोष्टींबरोबरच मुलांना नकळतपणे एक सवयसुद्धा लावतात – ‘आपण मागितले की ते मिळतेच’! मग काय होतं की मुलं मोठी होऊन शाळा-कॉलेजमध्ये जायला लागतात आणि तिकडे मात्र त्यांनी काहीही मागितलं तरीही ते लगेच मिळतं असं होत नाही. शाळा-कॉलेजचं जग, तिथलं वातावरण हे घरच्या वातावरणापेक्षा खूप वेगळं असतं. आणि ‘मला हवं ते मिळत नाही’ असं होण्याची सवय नसल्यामुळे मग या नवीन वातावरणामध्ये आपल्या मनाला सांभाळणं मुलांना कठीण होऊन बसतं. मग मुलं stress घेऊ शकतात, tension घेऊ शकतात किंवा दुःख झेलण्याची सवय नसेल तर त्यांना मानसिक किंवा भावनिक त्रासाला सामोरं जायला लागू शकतं.

आपल्या मुलांच्या बाबतीत असं होऊ नये म्हणूनच पालक म्हणून जबाबदारी घेताना सर्वात महत्वाची पायरी कोणती तर ती म्हणजे मुलांचं संगोपन करतानाचा हेतू हा ‘आपल्या बालपणातील कसर भरून काढणे’ नसून आपल्या मुलांचे सर्वतोपरी हित लक्षात घेऊन त्यादृष्टीने पुढे पावले टाकणे हा असावा. पालक म्हणून केलेली आपली प्रत्येक कृती ही आपल्या मुलांच्या भवितव्याचा विचार करून, त्यांच्या भविष्यासाठी supportive असायला हवी!

Imagine a scenario where a candidate heads to a job interview. If he successfully clears it, he’ll be made the pilot of an aircraft. However, he shows up in a tracksuit – a casual outfit he typically wears for jogging. This wasn’t an intentional choice but a constraint; he only had that tracksuit, with no formal attire or blazer in his wardrobe. Given these circumstances, what do you think the outcome might be? Would he have an easy time being selected, or would his attire present a challenge?

On the other hand, picture someone attending an interview for a gym instructor position, dressed in a blazer and formal wear. Would this choice of clothing make it easier or harder to crack that interview? In this case, the tracksuit – the very attire he wore for jogging might actually be more suitable than the formal blazer. It’s almost common sense to dress in line with the context, not just based on what’s available in your closet.

Similarly, when expressing love or affection, many of us instinctively demonstrate it the way we understand love, expecting it to resonate with the other person. For instance, we wish to show our admiration to someone. While they might find love in a simple act – like touching their feet as a sign of respect – we could be giving expensive gifts, thinking that’s the best way to express affection. When this fails to connect, we’re left wondering why they’re not happy or appreciative. The reason often lies in the mismatch between our display of affection and their understanding of love. They might appreciate a gesture that reflects respect and tradition, like a touch of the feet, far more than any material gift.

Try to love the way the receiver understands love instead of loving the way we know how to love. The genuine connection lies in resonating with the other person’s love language!

तुम्हाला चहा कसा करतात ते माहितीच असेल! आपण चहा करताना पाणी उकळायला ठेवतो. त्यात चहाची पावडर, दूध, साखर घालतो आणि ते मिश्रण गरम होण्याची वाट बघतो. साधारण १००⁰ C  तापमानाला ते मिश्रण उकळायला लागतं आणि चहा तयार होतो. महत्त्वाचं काय तर गॅसवर पाणी तापायला ठेवल्यापासून ते उकळून चहा तयार होईपर्यंतच्या प्रवासाला काहीतरी वेळ लागतो. मग भलेही तो काही सेकंद, २ मिनिटं किंवा ५ मिनिटं असेल. समजा चहा कडक हवा तर अजून वेळ लागेल. किती माणसांसाठी चहा करताय त्यावरही वेळ बदलेल. मात्र हे नक्की की आपण चहासाठी गॅसवर पाणी  ठेवल्या ठेवल्या आपल्याला उकळलेला चहा मिळत नाही. काही वेळ वाट बघायला लागतेच! जरी आपण पाणी उकळण्यापासून ते चहा तयार होण्याचा प्रवास संपूर्ण पहिला नाही तरीही गॅसवर ठेवलेले पाणी उकळणार आहे आणि चहा तयार होणार आहे यावर आपला पूर्ण विश्वास असतो.

चहा तयार होतानाच्या या प्रक्रियेवर आपण जसा विश्वास ठेवतो तसाच विश्वास आपण आपल्या आयुष्यातील इतर गोष्टींवरही ठेऊ शकतो का? उदाहरणार्थ, समजा आपण एखादी गोष्ट मिळविण्यासाठी प्रयत्न सुरु केला आहे आणि पुढच्या एक, दोन दिवसांतच ती गोष्ट मिळाली नाही, तर आपण कित्येकदा आपले प्रयत्न लगेचच सोडून देतो. म्हणजेच काय तर चहा करण्यासाठी पाणी गॅसवर ठेवले, गॅस चालू केला आणि पाणी उकळलेले दिसत नाही म्हणून लगेच गॅस बंदही केला. असेच झाले ना? पण असं केलं तर आपल्याला चहा नक्कीच मिळणार नाही. तसंच प्रयत्नच सोडले तर ध्येय साध्य होणारच नाही.

प्रयत्न करत राहायचे आहेत कारण तेच प्रयत्न पडद्यामागून तुमच्या ध्येयाला हात धरून तुमच्याकडे खेचून आणणार आहेत. आत्ता या क्षणाला ते ध्येय साध्य झालेलं तुम्हाला दिसणार नाही, इतकंच!

It is working out for you behind the curtain, even if you do not see it now!

-GuruShree

Before we were sent to this planet, a life force was instilled within us that gives us the identity that “we are alive.” This life force is called the spirit. The journey of understanding the true characteristics and the essence of this spirit is known as spirituality.

If we are breathing and we claim that spirituality is “not my cup of tea”, then I would want to ask everyone to kindly reflect and tell you that you are, in essence, a spirit! If a life force has been placed within you, then you might as well become aware of it and explore its attributes. This exploration will be in your favor! Because by knowing what you already have, you can learn how to use it to your advantage.

For instance, imagine a farmer working in the fields. And if someone asks him, “Do you believe in being a farmer?” If he answers this question as “No,” what would you say? You would say to that farmer, “You are a farmer and you should gain more information about this so that you can use ‘being a farmer’ in your favor!” How can he use this information in his favor? Knowing that he is a farmer, he can focus on improving his farming techniques, resulting in an increase in his income, which will bring happiness to his family and enhance his overall life.

In the same way, spirituality is about discovering who we truly are and understanding the characteristics we have been born with! This journey of deep recognition is what we call spirituality.

We don’t have a choice whether or not to be spiritual. The only choice we have is whether we are aware of being spiritual or not!

आपण प्रार्थना कशी करतो? साधारण १० मिनिटे आपण प्रार्थना करतो. मग आपण आपलं काम करायला लागतो आणि आपण केलेल्या प्रार्थनेला विसरून जातो. खरंतर, प्रार्थना म्हणजे १० मिनिटात उरकण्याचं काम नाही तर २४ तास करायची कृती आहे! हे अजून स्पष्ट व्हावं यासाठी माझा एक अनुभव सांगतो.

मी एका लग्नघरी गेलो होतो तेव्हाची गोष्ट आहे. त्यावेळी नवऱ्या मुलीच्या हातावर मेंदी काढत होते. मेंदी काढून द्यायला आलेल्या मुलीने अगदी १५/२० मिनिटांतच अतिशय रेखीव, सुंदर मेंदी नवऱ्या मुलीच्या दोन्ही हातांवर काढून दिली होती. निघताना मेंदी जिने काढून दिली, तिने सांगितले की ‘आता ही मेंदी जर चांगली रंगायला हवी असेल तर पुढचे २४ तास त्या मेंदीची अगदी डोळ्यात तेल घालून काळजी घ्यायला हवी.’ म्हणजेच नवऱ्या मुलीला पुढचे २४ तास हातावर मेंदी काढली आहे याचं भान राखून वावरावं लागणार होतं. मग हाताने काही काम करायचं नाही, हात कुठे आजूबाजूला लागणार नाही याची काळजी घ्यायची, हे सगळं आलं. आणि हे केलं तरच ती मेंदी छान रंगणार होती. आपण करतो त्या प्रार्थनेचेही काहीसे असेच आहे. प्रार्थना करायला अवघी १० मिनिटे लागतात. पण ती फलद्रूप होण्यासाठी मात्र पुढचा सर्व काळ आपण प्रार्थना केली आहे याचे भान ठेवले पाहिजे.

समजा आपण आपली स्मरणशक्ती चांगली व्हावी म्हणून प्रार्थना केली आहे आणि पुढच्याच मिनिटाला कोणाशी तरी बोलत असताना ‘मला ना काही आठवतच नाही’, ‘काहीच लक्षात राहत नाही’, ‘पटकन सगळं विसरायलाच होतं’ असं जर आपण म्हणायला लागलो तर ही सर्व वाक्यं आणि आपण करत असलेला त्याच प्रकारचा प्रत्येक विचारसुद्धा प्रार्थना म्हणूनच स्वीकारला जातो. आपणच आपल्या प्रार्थनेच्या विरुद्ध बोललो तर प्रार्थना सफल कशी होणार?

अजून एक उदाहरण पाहू. समजा एखाद्या व्यक्तीचं आणि आपलं नातं छान व्हावं म्हणून आपण प्रार्थना केली आहे. आणि लगेचच कोणाबरोबर तरी बोलताना त्याच व्यक्तीविषयी उलट सुलट गप्पा मारायला सुरुवात केली. तर काय होईल? ते नातं चांगलं होणार नाही कारण आपणच आपल्या प्रार्थनेच्या विरुद्ध वागतो आहोत.  

लक्षात घ्या, प्रार्थना ही १० मिनिटे केली आणि आपलं काम संपलं या प्रकारची कृती नाहीये. प्रार्थना केल्यावर उरलेला संपूर्ण वेळ आपण केलेल्या प्रार्थनेचं भान ठेवून आपल्याला वागायचं आहे. प्रत्येक कृती करताना, प्रत्येक शब्द उच्चारताना, आपण केलेल्या प्रार्थनेचा विचार आपल्याला मनात सुरु असायला हवा. आणि म्हणूनच प्रार्थना ही फक्त १० मिनिटे करायची कृती नसून २४ तास करायची कृती आहे!

Napoleon Bonaparte, a courageous ruler of France who once ruled almost the entire world, ultimately lost a final battle. The reason was quite small, but it teaches us a profound lesson – what you cannot let go of starts to dictate your destiny; it controls your fate! This mighty emperor had a deep-seated fear of cats and a king who stood bravely against Napoleon, ready for battle, came to know this. As the king prepared to fight Napoleon, he realized that the key to defeating Napoleon could be found in this very fear. As the battle reached a point where Napoleon was on the verge of victory, the king unleashed a swarm of cats towards him. Seeing this, Napoleon panicked. His entire focus shifted to the cats. He was so terrified that his fear became apparent to his soldiers, who witnessed their own king trembling and lost their confidence. This is how Napoleon lost the battle.

I’d like to share another example. It dates back to when banks used pen and paper to record transactions. Then came computers and it was soon made compulsory for all branches to adopt this new technology. Many banks had branches where this shift was mandatory, including one where my friend’s father worked. However, his father believed that at his age, it wasn’t possible to learn something new and he refused to learn computers. So, he submitted a formal request to his manager, expressing his unwillingness to adapt to the new system. Thus, the manager transferred him to another branch, 55 km away, where computers had not yet been made compulsory. Now, instead of traveling 2 km to go to his workplace, he had to travel 55 km, which had a significant impact on his health. Ultimately, he chose to retire early.

Whether it’s Napoleon Bonaparte’s fear of cats or the belief that “I can’t learn anything new at this age,” if we hold on to something, that very thing will begin to control our fate. If we can’t let go of a belief, that belief will gradually shape and control our destiny. Think about what it is that we are unable to let go of and how, by not letting go, it is bringing an impact into our lives that we don’t want to happen.

आपल्या आयुष्यात केलेले छोटे छोटे बदल आयुष्यात खूप मोठं परिवर्तन करू शकतात! असं मोठं परिवर्तन घडवून आणण्यासाठी कोणते छोटे बदल कारणीभूत ठरू शकतात याची काही उदाहरणं आज आपण बघूया.

पहिलं उदाहरण- समजा आपण विद्यार्थी आहोत आणि सलग एका जागी बसून आपला अभ्यास होत नाहीये. पण अभ्यास करण्यासाठी सलग एका जागी बसायला तर हवं आहे! मग आता तसं व्हावं यासाठी आपण कोणता बदल करू शकतो? तर यासाठी आपण ‘पुढचा १ तास काहीही झाले तरी मी जागेवरून उठणार नाही’ असं ठरवू शकतो आणि मग उठायची इच्छा झाली तरी बसल्या जागीच २ मिनिटांचा ब्रेक घेऊ शकतो. ‘मी बसल्या जागेवरून १ तास  उठणार नाही’ हा झाला छोटा बदल आणि हे केल्याचा परिणाम असेल ‘सलग एका जागी बसून अभ्यास करता येणं’ हा मोठा बदल!

दुसरं उदाहरण- समजा तुम्ही खूप रागीष्ट आहात. तुम्हाला नेहमी राग येतो आणि मग त्यामुळे तुमचं नुकसानही होतं. हे वारंवार होऊनही राग काही कमी होत नाही. मग राग कमी करण्यासाठी कोणता छोटा बदल करता येईल? तर, घरातून निघताना ‘आज मी प्रत्येकाशी प्रेमानेच बोलेन’ असं ठरवून निघायचं. आणि संध्याकाळी घरी आल्यावरच या छोट्या बदलाचा तुमच्या रागावर झालेला परिणाम तपासायचा. या छोट्या बदलाचा परिणाम तुमच्या रागाच्या पाळतीवर कसा होतो हे नक्की करून बघा!

तिसरं उदाहरण- आपल्याला आपलं  income वाढवायचं आहे, आपला bank balance वाढवायचा आहे. तर हे होण्यासाठी आपल्याला वेगवेगळ्या ठिकाणी योग्य investments कराव्या लागतील, जेणे करुन आपले income वाढेल हे तर नक्कीच! मात्र त्याच्याही आधी, सुरुवात म्हणून आपण कोणते छोटे बदल करू शकतो? समजा तुमचे सगळे ड्रिंक्स घेणारे मित्र एकत्र ड्रिंक्स घ्यायला जमणार आहेत आणि त्यांनी तुम्हाला जबरदस्तीने तिकडे नेलं आहे. आता तुम्ही तर ड्रिंक्स घेत नाही, पण केवळ तुम्ही मित्रांबरोबर गेल्यामुळे तुम्हाला बिल भरताना तुमचा share भरावा लागतो. अशावेळी मी ड्रिंक्स घेतले नाहीत म्हणून मी माझा share भरणार नाही हे सांगायला तुम्ही कचरता व त्यामुळे बरेच रुपये त्या बिलावर खर्च करुन येता. तिथून घरी आल्यावर पुढचा संपूर्ण आठवडा स्वतःला त्या अनावश्यक खर्चासाठी दोषी मानत राहता. मात्र स्वतःला दोष देण्यापेक्षा, असे विनाकारण करावे लागणारे खर्च टाळणे हा छोटा बदल आपण आपल्यात करू शकतो! या छोट्या बदलाचा सरतेशेवटी परिणाम असा होईल की आपलं income वाढायला सुरुवात होईल!

तुम्हाला कोणते मोठे बदल तुमच्या आयुष्यात घडावेत असं वाटतंय? आणि तो बदल घडवण्यासाठी वरील उदाहरणांच्या मदतीने तुम्ही कोणते छोटे बदल तुमच्या आयुष्यात आजपासून करायला लागणार आहात?